Leerpunt kreeg de waardevolle opdracht om het evidence-informed werken in onderwijs te stimuleren. Voor sommigen roept dit misschien vragen op als: “Ongetwijfeld belangrijk, maar wat is dit precies en waarom op deze manier werken?” Of: “Kan alles wat je als leraar doet wel gevat worden in onderzoek?” Of ook: “Hebben we dan helemaal geen eigen inbreng meer als leraar?”

Evidence-informed werken in onderwijs houdt in dat leraren weloverwogen keuzes maken, onderbouwde keuzes, keuzes waardoor het pedagogisch-didactisch handelen nog meer impact heeft. Evidence-informed werken is met andere woorden effectief lesgeven.

Om die keuzes te kunnen maken worden verschillende bronnen gecombineerd. Er wordt zowel naar resultaten van onderzoek gekeken als naar data, verzameld binnen klas en school, maar ook naar de ervaring en expertise van de onderwijsprofessional.

Deze drie bronnen staan op gelijke hoogte en hebben elk een belangrijke meerwaarde binnen het evidence-informed werken. Samen kunnen ze het pedagogisch-didactisch handelen in de klas versterken. We weten dat onderzoeksresultaten vertalen naar een specifieke onderwijscontext niet altijd een een-op-een zaak is. One size does not fit all. Inzichten vanuit eigen data en expertise is dus even belangrijk als vanuit onderzoek.

Onderzoek is op diverse plaatsen te vinden, wat een overzichtelijk gebruik kan bemoeilijken. Daarom lanceerde Leerpunt een hertaalde versie van de twee toolkits ‘effectief lesgeven’ van de Education Endowment Foundation (EEF). De toolkits bieden een samenvatting van de kosten, bewijskracht en leerwinst van verschillende onderwijspraktijken voor kleuter-, lager en secundair onderwijs.

In de toolkits ontdek je ook neveneffecten van deze onderwijspraktijken en hoe je mogelijke onderwijsongelijkheid kan wegwerken. Wat huiswerk betreft lees je bijvoorbeeld dat huiswerk in het secundair onderwijs een groter effect laat zien dan in het lager onderwijs. Huiswerkgroepen en –begeleiding kunnen verder zinvol zijn voor leerlingen uit kansengroepen.

Op deze manier geven de toolkits aan wat effectief bijdraagt aan het versterken van het pedagogisch-didactisch handelen en welke onderwijspraktijken beter losgelaten worden (de-implementatie of het bewust kiezen wat we niet meer doen).

Evidence-informed werken kan het pedagogisch-didactisch handelen versterken, doordat het niet alleen gebaseerd is op wetenschappelijk bewijs, maar ook ruimte biedt voor dataverzameling in de specifieke schoolsituatie en de inbreng van eigen expertise. Onderwijsprofessionals, zoals leraren, moeten daarbij keuzes maken die passen bij hun unieke context, zodat die een centrale plaats krijgt in het streven naar leerwinst.

Dit wordt gedaan vanuit het besef dat niet alles te vatten is in wetenschap en dat er niet enkel moet worden gekeken naar inzichten uit bijvoorbeeld randomized controlled trials. Door weloverwogen – en dus evidence-informed – keuzes te maken, kunnen we de voortgang van alle leerlingen en studenten bevorderen.

Want uiteindelijk gaat het om effectief lesgeven, zodat alle leerlingen en studenten hun leerpotentieel ten volle kunnen benutten en hun leerprestaties erop vooruitgaan. Op een onderbouwde, bewuste manier.

Activiteiten en nieuwe projectoproepen worden gelanceerd via onze nieuwsbrief (leerpunt.be/nieuwsbrief). Schrijf je in en wees als een van de eersten op de hoogte van wat Leerpunt lanceert en publiceert.

Begin 2025 verschijnen leidraden met een nog meer praktische inslag om student-leraren, startende leraren en ervaren leraren rond thema’s zoals differentiatie en ouderparticipatie mee te helpen kiezen.

Daarnaast kunnen er projecten ingediend worden ter valorisatie van wetenschappelijk onderwijsonderzoek of implementatie van evidence-informed werken in klassen en scholen via onze oproep-pagina.